De nieuwste publicatie Elburger Bijnamen (nummer 111) van Arent thoe Boecop is eindelijk verschenen. De redactie en het bestuur hebben lang geaarzeld: zouden we geen mensen kwetsen als we gevoelige namen zouden benoemen? Wanneer wordt een bijnaam een scheldnaam met negatieve associaties? Anderzijds zijn we zorgvuldig en voorzichtig te werk gegaan. Bij twijfel is in een aantal gevallen contact gezocht met familieleden of zijn namen soms bewust weggelaten.
Uiteindelijk heeft het bestuur en de Werkgroep Publicaties om verschillende redenen de knoop doorgehakt.
Bijnamen zijn verweven met de Elburger bevolking. Vooral onder de vissers waren bijnamen vaak vanzelfsprekend. Dat was niet alleen in Elburg het geval, maar zeker ook in andere vissersplaatsen rondom de voormalige Zuiderzee. In diverse steden en dorpen waren vroeger meerdere mensen bekend onder dezelfde voor- of achternaam. Het was dan gebruikelijk om onderscheid te maken door het gebruik van een bijnaam. Vroeger waren mensen soms bekender onder hun bijnaam dan onder hun werkelijke naam. Bijnamen waren veelal functioneel: ze moesten onderscheid maken tussen de personen en mogelijke verwarring opheffen. Binnen een lokale gemeenschap hoorden (horen) bijnamen vaak bij de volkscultuur.
De redactie was aangenaam verrast met het aanbod van de broers Jan en Steven Jansen om vanuit hun perspectief een verhaal te schrijven over de bijnamen, met name onder de Elburger vissersbevolking. De broers Jansen groeiden op in een gezin waarin de visserij centraal stond. Thuis werden veel bijnamen genoemd en besproken, maar ook bijzondere verhalen verteld. Daarom is het artikel van Jan en Steven boeiend om te lezen.
Veel bijnamen worden in een lange opsomming alfabetisch benoemd, maar wellicht nog interessanter is het om in deze publicatie te ontdekken hoe iemand aan een bijnaam is gekomen. In twee uitgebreide hoofdstukken valt hier veel vermakelijks over te lezen.
De publicatie over de Elburger bijnamen sluit af met het levensverhaal van Cees Nagelhout, onder de Elburgers veel meer bekend onder zijn bijnaam Cees de Kleppe. Precies tien jaar geleden overleed Cees, waarmee een authentieke Elburger uit de samenleving is verdwenen. Veel prachtige foto’s ondersteunen de inhoud van deze publicatie.
De publicatie over de bijnamen is opgedragen aan ons voormalige erelid Henk Schuijn (1919-2004) en zijn zoon Piet Schuijn (1949-2019). Henk was het die met zijn grote verzameling Elburger bijnamen ons bewustmaakte van het belang van dit bijzondere onderdeel van onze volkscultuur. Zijn zoon Piet (bijgestaan door Aleid Hulst) wilde enkele jaren geleden het initiatief van zijn vader nieuw leven inblazen, maar korte tijd later werd hij ernstig ziek. Piet Schuijn stierf op 15 april 2019. Uit respect en bewondering voor alles wat Henk en Piet Schuijn aan voorbereidend werk hebben verricht, is dit nummer een eerbetoon aan hen.
Na enkele jaren voorbereiding is het project van de Elburger bijnamen nu voltooid. Dat heeft uiteindelijk geresulteerd in een gelijknamige publicatie die nu onder de leden van Arent thoe Boecop is verspreid. Het is een stukje geschiedenis dat past bij het unieke karakter van Elburg. We hopen dat u deze uitgave kunt waarderen. Deze publicatie is te verkrijgen in de plaatselijke boekhandel en of via het contactformulier.
