Kroniek 151, september 2012

Via deze Kroniek informeren wij u over de activiteiten die we de komende maanden voor u organiseren. Na een voorjaar waarin wij u meenamen op wandel- en fietstochten, is het nu weer tijd voor wat meer luister- en kijkwerk. We beginnen de tweede helft van 2012 met een schilderijententoonstelling in het Gruithuis en nemen u via een aantal lezingen mee naar de Joodse keuken, die centraal staat tijdens de historische maaltijd in november. Via de sfeerwandeling in december belanden we dan alweer in 2013, waarin wij alvast de nieuwjaarsreceptie en de dialectavond voor u hebben ingepland. Het bestuur van Arent thoe Boecop hoopt u op een van onze activiteiten te mogen begroeten!

Agenda

6 – 8 september

schilderijenexpositie in Gruithuis

13 september

jongerenavond

24 september

lezing visafslag

26 september

lezing ’t Harde

1 november

bezoek Museum Elburg

15 november

historische maaltijd

11 december

sfeerwandeling

5 januari 2013

nieuwjaarsreceptie

30 januari 2013

dialectavond

TERUGBLIK

Lezing ’t Harde

De voor 21 maart geplande lezing door Leo den Hoed over ’t Harde kon helaas wegens ziekte van Leo niet doorgaan. Gelukkig hebben wij voor deze lezing een nieuw afspraak met Leo kunnen maken. Hierover leest u meer verderop in deze Kroniek.

Lezing door Jan Schild over Marken

Op woensdag 18 april jl. trakteerde Jan Schild uit Marken ons op een boeiende lezing over het ontstaan en de ontwikkeling van het voormalige eiland Marken.

Benoeming ereleden

Op woensdag 9 mei jl. heeft het bestuur in aanwezigheid van een groot aantal familieleden en (oud) bestuursleden, de heren Douwe Bouma en Gerrit Ruijs benoemd tot erelid van onze vereniging. Bij de benoeming tot erelid van oudheidkundige vereniging Arent thoe Boecop horen een officiële oorkonde en speld. Deze werden aan de nieuwe ereleden overhandigd door voorzitter Rien Zwart (aan Douwe Bouma) en Willem van Norel (aan Gerrit Ruijs). Na het officiële deel werd tijdens een gezellig samenzijn, onder het genot van een hapje en drankje, teruggekeken op de jarenlange bijdrage van beide heren aan het werk van onze vereniging.

Douwe Bouma

Douwe Bouma werd in 1937 geboren te Hemelum (Friesland). Omdat zijn vader door Rijkswaterstaat ingezet werd bij de inpoldering, verhuisde het gezin naar Elburg. De jonge Douwe maakte in Elburg meteen al veel indruk door keer op keer de traditionele stadsloop te winnen op Koninginnedag. In 1993 trad hij toe tot het bestuur van onze vereniging. Vanaf dat moment vervulde hij – tot zijn vertrek uit het bestuur in 2011 – onafgebroken de functie van beheerder van het Gruithuis. Douwe heeft dit altijd zeer nauwgezet gedaan, met alle liefde en respect die het monumentale pand verdiende. Het Gruithuis stond en staat er dankzij zijn inspanningen, perfect bij. Een ander onderdeel van zijn functie betrof het verzendklaar maken van alle publicaties van de vereniging en de bezorging daarvan bij de leden. Ook deze taak heeft hij in de afgelopen 18 jaar op een perfecte manier ingevuld. Met Douwe is een bescheiden maar keiharde werker als erelid benoemd. Het komt hem van harte toe.

Gerrit Ruijs

Gerrit Ruijs (Elburg, 1928) trad in oktober 1984 toe tot het bestuur van Arent thoe Boecop. Kort na zijn benoeming werd hij secretaris van de vereniging. Die functie vervulde hij tot april 1999. Gerrit heeft zich daarnaast ingezet voor de werkgroep Tweede Wereldoorlog (1985) en de werkgroep Onderwijs in Elburg (1988). Twee themapublicaties en twee bijzondere tentoonstellingen waren het gevolg. Verder was Gerrit betrokken bij het inspreken van het Elburgs Woordenboek. Heel bijzonder was de publicatie van een artikel over Elburg en de Gulden Snede. Over dit onderwerp verzorgde Gerrit ook meerdere lezingen. Zijn kennis van en betrokkenheid bij de stad Elburg was, en is nog steeds zeer groot.

Kerkenpadwandeling

Op 12 mei van dit jaar vond onze jaarlijkse kerkenpadwandeling plaats. Om half 9 vertrok een grote groep wandelaars vanaf het Gruithuis, onder begeleiding van de Hellebaardiers, naar het Schootsveld. Daar werd “het Pad door de Vrijheid”, onderdeel van de Veluwse Randmeerroute, officieel in gebruik genomen. Daarna konden de wandelaars kiezen uit een wandeltocht van 10 of 20 km. Mede dankzij het prachtige weer konden de wandelaars volop genieten van het prachtige buitengebied in de omgeving van Elburg en Oosterwolde.

Ledenvergadering

Op 23 mei vond onze jaarlijkse ledenvergadering plaats. Na het officiële deel verzorgde Cor Pieters een zeer boeiende lezing over de besluitvorming rond de aanleg van een elektriciteitsnet in Elburg en de rol van notaris Hoefhamer hierin.

Fietstocht

Onze jaarlijkse fietstocht op 2 juni trok zoals gewoonlijk weer een grote groep enthousiaste fietsers.

Het was prima fietsweer. De deelnemers konden genieten van de mooie omgeving van Elburg, Oostendorp, Oldebroek en Doornspijk. De tussenstops waren bij landgoed Morren en bij de Johannahoeve. De koffiestop was bij Hendrik Doornwaard aan de Oude Corageweg 2.

VOORUITBLIK

Botterweekend: expositie schilderijen Cees Leusink

Het wordt al bijna een traditie dat onze vereniging tijdens het botterweekend een expositie organiseert in het Gruithuis. In voorgaande jaren exposeerden onder andere Jurrie van der Heide, Barend Bosman, Cees Nagelhout en Gerrit ten Have in ons verenigingsgebouw aan de Krommesteeg. Dit jaar zijn er prachtige schilderijen te bewonderen van Cees Leusink (1968). Cees tekent al vanaf zijn jonge jaren. Op de basisschool tekende hij vooral vissersschepen, met name botters. De passie voor de visserij, de haven en de vissersschuiten heeft Cees geërfd van zijn familie. Grootvader Cees Leusink (Cees de Klotse) viste vele jaren met zijn broer Tijmen op de bons EB 66. Als jong ventje ging Cees Leusink op een goede dag met zijn tekeningen naar zijn achterbuurman Cees Nagelhout (Cees de Kleppe). De jonge Cees kreeg van De Kleppe het advies om eens met olieverf te gaan schilderen. Met enkele tips en trucjes en een doek kwam Cees Leusink thuis. Jos Lussenburg was vervolgens al gauw een van de grote voorbeelden voor Cees. Het genre van Cees Leusink bestaat vooral uit botters, zee- en havengezichten. Door drukke werkzaamheden en omstandigheden staat het schilderen de laatste jaren een beetje op een laag pitje. De schilderijenexpositie van Cees Leusink wordt geopend op donderdagavond 6 september. De openingstijden van de expositie zijn: donderdagavond 6 september van 19.00 tot 21.00 uur, vrijdag 7 september van 14.00 tot 17.00 uur en van 19.00 tot 21.00 uur, en op zaterdag 8 september van 10.00 tot 17.00 uur. U bent van harte welkom!

Donderdag 13 september: jongerenavond

Na de zeer succesvolle edities van 2011 en begin 2012 organiseren we ook in het najaar van 2012 een avond voor de jongeren onder ons (dat wil zeggen: iedereen die jonger is dan 35 jaar). Speciaal op verzoek van de jongeren die in februari aan onze jongerenactiviteit deelnamen, wordt het ditmaal een rondleiding door de vesting. Wie geïnteresseerd is kan zich op donderdag 13 september om 19.30 uur melden in het Gruithuis. Na een welkomstwoord en korte introductie gaan we op pad.

Afhankelijk van het aantal deelnemers wandelen we met één of twee groepen, onder leiding van ervaren gidsen, zo’n anderhalf uur langs de mooiste plekken van onze stad. Daarna is er in het Gruithuis nog gelegenheid om na te praten onder het genot van een hapje en drankje. Iedereen jonger dan 35 jaar is van harte welkom, vooraf aanmelden is niet nodig.

Maandag 24 september: lezing visafslag

Op maandag 24 september verzorgt het bestuur van de visafslag een lezing over de geschiedenis van de visafslag. Bijzonder is dat deze lezing in het gebouw van de visafslag aan de Havenkade wordt gehouden. Vijfentwintig jaar geleden, op 11 september 1987 werd de gerestaureerde visafslag in het bijzijn van oud-vissers en oud-handelaren opnieuw geopend. Een bijzondere gebeurtenis. Na een afwezigheid van 28 jaar kreeg het gebouw van de visafslag opnieuw een plek aan de haven. Inmiddels hebben bijna 100.000 mensen de visafslag als museum bezocht. Naast de lezing zullen er ook enkele filmpjes worden vertoond. De ruimte in de visafslag is beperkt. Er kunnen maximaal vijftig mensen in het gebouw. Voor deze avond geldt daarom het principe: vol is vol. Aanvang is 19.30 uur.

Woensdag 26 september: lezing ’t Harde

Leo den Hoed trakteert ons op woensdag 26 september as. op een avondje ’t Harde. Leo heeft een grote bijdrage geleverd aan onze uitgave “Op ’t Harde” en is ook na het verschijnen van deze publicatie onderzoek blijven doen naar de geschiedenis van ’t Harde. Hij zal ons met behulp van veel oud en uniek beeldmateriaal meenemen op een reis door de geschiedenis en spreekt over onder meer het kerkelijk leven, de legerplaats, het station, de middenstand en de grote bosbrand. De lezing vindt plaats in multifunctioneel centrum Aperloo (Stadsweg 27 ’t Harde) en begint om 19.30 uur. De zaal is vanaf 19.00 uur geopend.

Donderdag 1 november: bezoek aan Museum Elburg

Arent thoe Boecop en Museum Elburg organiseren van tijd tot tijd een gezamenlijke avond voor hun beider achterbannen. Dit najaar zal dat opnieuw gebeuren. In het prachtige onderkomen van Museum Elburg hopen we elkaar te ontmoeten op donderdag 1 november in het Sint Agnietenklooster aan de Jufferenstraat. Het voornemen is om deze avond nader kennis te maken met enkele bijzondere facetten van de rijke geschiedenis van Elburg. U krijgt de gelegenheid een aantal museumstukken te bewonderen en er worden enkele minilezingen verzorgd. En wellicht horen we deze avond iets over de toekomstplannen van het museum. Kortom: een kans om het museum en de geschiedenis van Elburg op een bijzondere manier te leren kennen. De avond begint om 19.30 uur. U wordt verwacht bij de bezoekersingang (bekende trapje) aan de Jufferenstraat.

Donderdag 15 november: historische maaltijd

Op donderdag 15 november vindt onze jaarlijkse historische maaltijd plaats bij partycentrum De Haas aan de Jufferenstraat 21. Dit jaar staat de maaltijd in het teken van de joodse keuken. Er worden typisch joodse gerechten geserveerd. Uiteraard wordt een en ander in de context uitgelegd. Wat is een koosjere maaltijd? En welke dieren mogen niet genuttigd worden? Waarom hanteren (orthodoxe) joden twee verschillende keukens voor de melk- en vleesproducten? Een deskundige zal tussen de gangen van het menu door tekst en uitleg geven over de spijswetten. Het menu is op dit moment nog niet tot in detail bekend. Maar misschien is het spannend als u zich dit keer eens laat verrassen? De aanvang van deze avond is 19.00 uur. De kosten voor deze maaltijd (inclusief een welkomstdrankje) bedragen 20 euro per persoon. U kunt zich aanmelden met de aanmeldbon in deze Kroniek of per mail via info@arentthoeboecop.nl.

Dinsdag 11 december: sfeerwandeling

Voor het zesde achtereenvolgende jaar organiseren we dit jaar een sfeerwandeling. Dit jaar staat de wandeling in het teken van de armenzorg in Elburg. Aan het begin van de twintigste eeuw leefde bijna een kwart van de Elburger bevolking onder het bestaansminimum. Met name in de visserij ging het in economisch opzicht in die tijd erg slecht. In Elburg herinneren verschillende gebouwen aan de zorg voor de zwakken in de samenleving. Daarom zullen dit keer het Feithenhof, het Burgerweeshuis (Hervormd Kerkelijk Centrum), het Weduwenhofje en het Hervormd Weeshuis in de schijnwerpers staan. Naast de wandeling worden enkele minilezingen op de betreffende locaties verzorgd. De sfeerwandeling vindt plaats op dinsdag 11 december. We verzamelen om 19.30 uur bij het Gruithuis aan de Krommesteeg.

Zaterdag 5 januari 2013: nieuwjaarsreceptie

De gedachte aan winter en glühwein is vast nog heel ver weg voor u. Maar zet toch maar vast in uw agenda dat u op zaterdag 5 januari volgend jaar van harte welkom bent op onze nieuwjaarsreceptie. Dan blikken we gezamenlijk terug op 2012 en heffen we een glas glühwein op wat het jaar 2013 ons zal brengen. De nieuwjaarsreceptie vindt plaats in het Gruithuis en begint om 15.30 uur.

OVERIG NIEUWS

Bewoningsgeschiedenis

De werkgroep Bewoningsgeschiedenis heeft weer een gedeelte van het onderzoek naar de geschiedenis van de bewoning van de panden in de binnenstad gepubliceerd. Nadat in januari de informatie over het Noorderkwartier beschikbaar kwam, kunt u nu lezen over de bewoning van de panden in het Oosterkwartier. U vindt deze informatie op onze website www.arentthoeboecop.nl (tabblad publicaties / bewoningsgeschiedenis).

Onderzoek de Haere

In maart vond archeologisch onderzoek plaats aan de Vaerbekeweg op de Haere. Er werden in een weiland enkele zogenaamde proefsleuven gegraven. Onder leiding van enkele archeologen werden deze sleuven onderzocht op sporen uit de oudheid. Het betreffende weiland is op een speciale kaart als “verwachtingsvolle” plaats aangegeven. Dat wil zeggen dat er een meer dan gemiddelde verwachting is tot het aantreffen van overblijfselen uit het verleden. Enkele leden van de archeologische werkgroep hebben geholpen de grond te onderzoeken en zij werden niet teleurgesteld. Er werden vuurstenen en vuurplaatsen uit de prehistorie aangetroffen, waaruit mag worden afgeleid dat deze plek al in de prehistorie bewoond is geweest, waarschijnlijk door jagers. Ook werden houtresten aangetroffen die zeer waarschijnlijk het restant zijn van een middeleeuwse boerderij. Een specialistenteam werkt nog aan de betekenis van de vondsten en over enige tijd zal bepaald worden wat met de opgedane kennis wordt gedaan.

Stadsdichter

Op dinsdag 12 juni 2012 heeft het college van B&W van de gemeente Elburg ons bestuurslid Willem van Dijk benoemd als de nieuwe stadsdichter van de gemeente Elburg. Willem zal deze eervolle functie de komende twee jaren vervullen. Ter gelegenheid van zijn benoeming hebben wij Willem gevraagd een gedicht voor deze Kroniek te componeren.

Hedendaagse actievelingen.

Arent thoe Boecop, wat is dat nou toch!

Een clubje van mannen in kielen?

Altijd op zoek naar wat vroeger bestond,

naar droge, verstofte fossielen?

Wij weten wel beter, wij bruisen van kracht,

genietend van activiteiten;

een jongerenavond, een lezing, en echt:

de afwezigen zal dat nog spijten!

Botterweekend en Kerst in de vesting,

wij zijn bij dat alles betrokken.

De mensen zij komen met graagte hierheen;

die hoeven we heus niet te lokken.

Historische maaltijd, een sfeerwandeling,

en dat alles in enkele weken!

Wie lid is van onze geweldige club

die heeft het verstandig bekeken…

Arent thoe Boecop, ik weet wat het is:

Een sterke groep Elburg-o-fielen

die ieder jaar weer de gemeenschap van hier

Met velerlei acties bezielen!

Nieuwe uitgaven

Dit najaar ontvangen onze leden nog twee prachtige tijdschriften. In september verschijnt een publicatie (nummer 96) naar aanleiding van het honderdjarig jubileum van muziekvereniging Concordia. Bep de Waard-Ruijs heeft zich het afgelopen jaar verdiept in de bijzondere geschiedenis van de in 1912 (officieel) opgerichte Elburger muziekvereniging. Naast een beschrijving van veel historisch markante momenten uit de geschiedenis, treft u in deze uitgave ook veel prachtige foto’s aan.

Cor Pieters verzorgt uitgave 97. Dit nummer is geheel gewijd zijn aan de familiegeschiedenis van de heer C.W.A. de Jongh en het landgoed Johannahoeve op ’t Harde. Samen met Leo den Hoed heeft Cor Pieters een grondige archiefstudie verricht naar de bijzondere geschiedenis van het landgoed en zijn bewoners.

Fotomateriaal gezocht

De werkgroep Publicaties is met het oog op de komende publicaties op zoek naar fotomateriaal van de Onafhankelijkheidsfeesten van het jaar 1913. In dat jaar werd in augustus in Elburg een grote allegorische optocht gehouden naar aanleiding van het feit dat Nederland in 1813 haar onafhankelijkheid terug kreeg na de Franse overheersing. In 2013 hopen we een publicatie te wijden aan de gebeurtenissen uit 1813 en 1913. In oude fotoalbums zijn ongetwijfeld nog kiekjes bewaard gebleven van de feesten uit 1913. U zou ons een groot plezier doen wanneer u nog over foto’s uit dat jaar beschikt. Verder is de redactie nog op zoek naar foto’s van joodse Elburgers. Wellicht heeft u nog afbeeldingen waar joodse medeburgers op staan afgebeeld? Wij kunnen dit soort beelden goed gebruiken voor een komende publicatie. U kunt contact opnemen met: Willem van Norel (wnorel@nuborgh.nl of telefoon 0525 684 595)

Nieuwe leden

We hebben de afgelopen periode weer een groot aantal nieuwe leden in onze ledenadministratie kunnen opnemen. Wij heten deze nieuwe leden uiteraard van harte welkom!

Dhr. E. KoopsElburg
Dhr. M. WijnneElburg
Mevr. A. StellingwerfElburg
Dhr. J. SpaansElburg
Mevr. J. VinkeDoornspijk
Dhr. H. DijkhuizenDoornspijk
Mevr. A.C. van ZalkEnschede
Mevr. J. VerduijnElburg
Dhr. J. van de BergElburg
Dhr. H. KroonemanElburg
Mevr. G. de LeurElburg
Dhr. H. TichlerElburg
Fam. SchildElburg
Dhr. J. OldenzielElburg
Dhr. D. Lok’t Harde

Bibliotheek

De bibliotheek van onze vereniging is gevestigd in het Gruithuis. Wie gebruik wil maken van de bibliotheek kan contact opnemen met Els Kranenburg, tel. 0525 682 868.

Verkoop van boeken

Onze vereniging heeft in de loop der jaren heel wat tijdschriften en boeken uitgegeven. Een groot aantal daarvan is nog steeds in voorraad en te koop. Een geactualiseerde lijst van alle nog beschikbare boeken staat op onze website: www.arentthoeboecop.nl.

Colofon

De Kroniek is een uitgave van oudheidkundige vereniging Arent thoe Boecop. De Kroniek verschijnt twee maal per jaar. Meer informatie over onze vereniging treft u aan op www.arentthoeboecop.nl en op LOE Teletekst pag. 777.

Secretariaat: postbus 117, 8080 AC Elburg

e-mail: info@arentthoeboecop.nl

Inschrijven