Alles heeft op zijn tijd wat vernieuwing nodig. En dat geldt ook voor onze Kroniek. Vandaar dat wij u de Kroniek “nieuwe stijl” presenteren. Het bestuur hoopt dat deze opzet u bevalt. In deze Kroniek blikken we terug op de activiteiten in de afgelopen periode. Alle georganiseerde activiteiten werden weer massaal bezocht. Ook bieden wij u in deze Kroniek een overzicht van de activiteiten die de komende maanden op stapel staan. Voor wie graag zit en luistert zijn er drie lezingen. Wie liever wat beweging heeft kan wandelen of fietsen en voor wie van lekker eten houdt is er alvast nieuws over de historische maaltijd. De lezers onder ons kunnen hun hart ophalen aan ons nieuwe tijdschrift (no. 95), dat u tegelijkertijd met deze Kroniek ontvangt. Het bestuur wenst u veel leesplezier en hoopt u de komende tijd op een of meer van onze activiteiten te mogen verwelkomen.

Agenda

21 maart

Lezing over ’t Harde

18 april

Lezing over Marken

12 mei

Kerkenpadwandeling

23 mei

Ledenvergadering en lezing door Cor Pieters

2 juni

Fietstocht

TERUGBLIK

Lezing door regio-archeoloog Maarten Wispelweij

Op 19 oktober was Maarten Wispelweij te gast in het Gruithuis. Maarten is regio-archeoloog in de regio waartoe ook Elburg behoort en hij is recentelijk betrokken geweest bij de opgravingen in de Jufferenstraat. De animo voor deze lezing was zeer groot, er waren ruim zestig belangstellenden. Dit geeft aan hoe groot de interesse is in de geschiedenis van onze woonomgeving. Het werd duidelijk dat Maartens passie ligt bij het ontstaan van landschappen. Hij nam zijn gehoor mee naar het ontstaan van het landschap van de huidige Veluwe en legde, met behulp van beeldmateriaal, uit hoe de hoogteverschillen in de diverse ijstijden ontstaan zijn. Zijn enthousiasme over de Veluwe is groot omdat juist in dit deel van Nederland een grote verscheidenheid aan bodemsoorten aanwezig is. Het schuiven van het ijs in verschillende perioden heeft hiervoor gezorgd. Maarten liet beelden zien van landschapselementen die ontstaan zijn na de laatste ijstijd en die nog altijd herkenbaar zijn, zoals bijvoorbeeld het Uddelermeer. Op humorvolle wijze wist Maarten bruggetjes te slaan tussen de diverse onderwerpen zoals het gebruik van steenovens in vroeger tijden, de ijzertijd en het mysterie van de grafheuvels in de omgeving van Epe. Het onderwerp waar alle Elburgers met smart op zaten te wachten, bewaarde hij voor het laatst: de opgravingen in de Jufferenstraat. Onlangs zijn hier een deel van de stadsmuur, een toegangspoort en twee bruggen blootgelegd. Maarten had mooi beeldmateriaal van het onderzoek dat hij, samen met enkele leden van de werkgroep archeologie, gedaan heeft. Hij kon de aanwezigen hierdoor het bewijs laten zien dat genoemde bouwwerken er in het verleden echt hebben gestaan. Het was mooi om te zien hoe je, met behulp van moderne technieken, nieuwe kaarten over oude kaarten kunt “schuiven” en zo de verschillen en overeenkomsten tussen heden en verleden kunt aantonen. Het was een leerzame avond en door zijn wellevende en enthousiaste manier van vertellen wist Maarten Wispelweij het publiek te blijven boeien.

Een zaal vol met de mond vol

Op 16 november konden wij weer aanschuiven voor de traditionele historische maaltijd. Deze maaltijd stond in het teken “Van vóór de oorlog”. In een recente publicatie met deze titel, geschreven door Bep de Waard-Ruijs, wordt uitgebreid stil gestaan bij het leven van meisjes die vóór de Tweede Wereldoorlog in Elburg opgroeiden, verkering kregen en trouwden. De samenstelsters van het menu, Janny ten Hoor-van Maren en Bep de Waard-Ruijs hadden deze periode van onze geschiedenis gebruikt als inspiratie voor het menu. Zij gaven tussen de gangen door een toelichting op de diverse gerechten. En Bep verhaalde uit interviews die zij gehouden had voor het tot stand komen van “Van vóór de oorlog”. Eef Westerink en Andrea Tichelaar verzorgden daarnaast enkele voordrachten, waarbij op humoristische wijze over “de realiteit van toen” verslag werd gedaan. Een bijzonder geslaagde avond met veel belangstelling.

Lezing Altena te Doornspijk, onder Elburg

Op 24 november heeft Cor Pieters een lezing verzorgd over het landgoed Altena. De lezing sloot aan bij zijn boekje getiteld “Altena te Doornspijk, onder Elburg” (tijdschrift no. 94). Met prachtig beeldmateriaal en een enorme hoeveelheid enthousiasme nam Cor de aanwezigen mee in de geschiedenis van het gebiedje Altena, dat wordt omsloten door de Zuiderzeestraatweg, de Zwolscheweg, de Omloop en de Altenaweg. Met het onderzoek van Cor Pieters en het verschijnen van het boekje is weer een nieuw stukje van de rijke en boeiende historie van de gemeente Elburg ontrafeld en vastgelegd.

Wandeling in historische sfeer

Op dinsdagavond 6 december organiseerden wij onze jaarlijkse sfeerwandeling. Onder leiding van een drietal gidsen werd binnen de muren van de historische binnenstad gewandeld langs diverse kerkelijke gebouwen, waaronder voormalige pastorieën. Meer dan honderd wandelaars bezochten de Grote Kerk, de Christelijk Gereformeerde Kerk, het gebouw Beekstraat 3 en het gebouw van het Leger des Heils. In het Gruithuis werd nog even nagepraat onder het genot van warme chocolademelk en speculaas.

Nieuwjaarsreceptie

Naar goede gewoonte hield het bestuur van onze vereniging ook dit jaar weer haar nieuwjaarsreceptie. Op zaterdag 7 januari stroomde het Gruithuis vol met leden die elkaar en het bestuur een goed Nieuwjaar wilden wensen. Voorzitter Rien Zwart merkte in zijn speech op dat 2011 een goed jaar was geweest, waarin we in december maar liefst 2008 leden hadden! Helaas waren er in deze eerste week van 2012 weer diverse afzeggingen, maar we mogen er toch haast van uitgaan dat 2000 leden een haalbaar doel is.
Verder merkte hij op dat wij als oudheidkundige vereniging nu meer aandacht voor de jongeren hebben dan in het verleden vaak het geval was: begin 2011 was er al een goed bezochte jongerenavond in café De Baars, in februari 2012 gaan we dat nog een keer doen, opnieuw met een afwisselend en motiverend programma.
Het bestuur blijft ook dit jaar actief bezig, zowel voor ouderen als voor jongeren. En na deze inspirerende woorden werd het glas – gevuld met glühwein – geheven. De nodige hapjes verhoogden vervolgens verder de sfeer, zodat velen nog enige tijd gezellig samenschoolden en met elkaar in gesprek gingen.

Dialectavond in Oostendorp

Op 25 januari was het weer tijd voor onze jaarlijkse dialectavond. Deze editie was er een met een gevarieerd programma, waarbij Rietje Westerink de algehele leiding had. Anekdotes, gedichten en vertellingen in onze streektaal werden afgewisseld met muzikale bijdragen van vrouwenkoor “De Vrouwen van de Kruushoek”. De bijdragen van dit koor en de voordrachten van Andrea Tichelaar werden bijzonder gewaardeerd. Maar ook de bijdragen van anderen werden ruimschoots met applaus beloond. Zelfs in de pauze werden de aanwezigen bezig gehouden. De dialectquiz die in deze pauze werd gehouden zorgde voor gezellige discussies. De ongeveer 200 aanwezigen kunnen terugzien op een geslaagde avond.

VOORUITBLIK

Woensdag 21 maart 2012: Op ’t Harde, geschiedenis in vogelvlucht van een dorp op de Noordwest Veluwe

Leo den Hoed trakteert ons op woensdag 21 maart as. op een avondje ’t Harde. Leo heeft een grote bijdrage geleverd aan onze uitgave “Op ’t Harde” en is ook na het verschijnen van deze publicatie onderzoek blijven doen naar de geschiedenis van “t Harde. Hij zal ons met behulp van veel oud en uniek beeldmateriaal meenemen op een reis door de geschiedenis en spreekt over onder meer het kerkelijk leven, de legerplaats, het station, de middenstand en de grote bosbrand. De lezing vindt plaats in multifunctioneel centrum Aperloo (Stadsweg 27 ’t Harde) en begint om 19.30 uur. De zaal is vanaf 19.00 uur geopend.

Woensdag 18 april 2012: lezing over ontstaan en ontwikkeling van Marken, door Jan Schild

In de dertiende eeuw vestigden zich monniken uit Friesland als eerste bewoners op het eiland Marken, dat even daarvoor was ontstaan in de Zuiderzee. Hun voornaamste middelen van bestaan waren landbouw en veeteelt. Om zich te beschermen tegen het water legden de bewoners dijken aan rond het eiland en bouwden zij hun woningen op verhogingen (de zgn. werven). In de 16e eeuw werd de visserij steeds meer de hoofdmoot van bestaan. Deze zorgde voor een sterke groei van de bevolking. Net als in veel dorpen rond de Zuiderzee betekende de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 het eind van deze bron van inkomsten. In 1957 tenslotte werd Marken middels een dijk definitief met het vasteland verbonden.

Dit is in vogelvlucht een korte impressie van het ontstaan en de ontwikkeling van Marken. Wilt u meer te weten komen over het prachtige Marken en zijn geschiedenis dan bent u van harte welkom op de lezing die plaatselijk historicus Jan Schild op 18 april as. verzorgt. De lezing van Jan vindt plaats in het Gruithuis en begint om 19.30 uur.

Zaterdag 12 mei 2012 Kerkenpadwandeling

Op zaterdag 12 mei vindt onze jaarlijkse kerkenpadwandeling plaats. Onder leiding van deskundige gidsen kunnen de deelnemers kiezen uit twee afstanden: een korte wandeling van ongeveer 12 kilometer en een lange wandeling van circa 24 kilometer. De wandeling zal deels over het nieuwe Pad door de Vrijheid gaan. We vertrekken om 8.30 uur vanaf het Gruithuis. Onderweg zal worden gezorgd voor koffie, thee en frisdrank. Het is handig om zelf brood en water mee te nemen. Vooraf aanmelden is niet nodig en deelname is kosteloos.

Woensdag 23 mei 2012: Algemene ledenvergadering met aansluitend lezing door Cor Pieters

De agenda voor de ledenvergadering publiceren wij binnenkort op onze website en op de kabelkrant van de LOE. Op de website treft u dan ook de jaarstukken en begroting aan. In ieder geval kunnen wij u al mededelen dat twee van onze bestuursleden aftreedbaar zijn: de heren Chris Hengeveld en Wim van Triest. Beiden stellen zich herkiesbaar. Conform onze statuten kunnen de leden tot uiterlijk 16 mei 2012 tegenkandidaten stellen. Daarvoor dient elke tegenkandidaat door minimaal vijf leden schriftelijk bij de secretaris van de vereniging te worden voorgedragen (p/a Postbus 117, 8080 AC Elburg, of info@arentthoeboecop.nl). De vergadering begint om 19.30 uur en vindt plaats in het Gruithuis.

Aansluitend aan het officiële gedeelte verzorgt Cor Pieters een lezing over de toekomstvisie van notaris Hoefhamer uit 1910. Cor heeft onderzocht hoeveel van die toekomstvisie werkelijkheid is geworden. Hij presenteert ons de uitkomsten van zijn speurwerk.

Zaterdag 2 juni 2012: jaarlijkse fietstocht

Onze jaarlijkse fietstocht vindt plaats op zaterdag 2 juni. De start is om 9.00 uur vanaf het Gruithuis in de Krommesteeg. De tocht staat in het teken van de historische buitenplaatsen. Op het landgoed Schouwenburg vinden deze dag diverse activiteiten plaats in verband met het jaar van de Buitenplaatsen en het 15-jarige bestaan van de Stichting Landschapselementen Elburg. Onze fietstocht zal dan ook het landgoed Schouwenburg aandoen, maar ook zal er een kort bezoekje worden gebracht aan het landgoed Johannahoeve. Eind dit jaar zal Arent thoe Boecop een boekje publiceren over dit fraaie landgoed op ’t Harde. Er wordt onderweg gezorgd voor koffie, thee en fris. De fietstocht duurt tot omstreeks 13.30 uur.
Vooraf aanmelden is niet nodig, deelname is gratis.

Donderdagavond 15 november 2012: Historische maaltijd

Het is weliswaar nog lang geen november, maar we willen u toch alvast wijzen op onze historische maaltijd die plaatsvindt op 15 november as. De maaltijd zal dit jaar in het teken staan van de Joodse keuken. Tijdens de maaltijd geven deskundigen uitleg over de Joodse spijswetten. Zet deze datum alvast in uw agenda! Nadere informatie volgt.

OVERIG NIEUWS

Bewoningsgeschiedenis op de website

In 1987 publiceerde onze vereniging “Geschiedenis van vernummering en bewoning van de huizen in de stad Elburg”. In vier delen (publicatienrs 11a t/m 11d) presenteerde ons erelid Lammert Jansen hierin de resultaten van jarenlang archiefonderzoek naar de bewoningsgeschiedenis van de panden in de binnenstad van Elburg gedurende de periode 1798-1985. In 1994 werd de werkgroep Bewoningsgeschiedenis opgericht. Deze had tot doel het werk van Lammert uit te breiden met de periode voorafgaand aan 1798. Jaren en jaren is de werkgroep – in steeds wisselende samenstelling – bezig geweest met deze enorme klus. Helemaal klaar zijn ze nog niet, maar de werkgroep is al wel zover om de onderzoeksresultaten van het Noorderkwartier digitaal beschikbaar te stellen. Op maandag 13 februari heeft Lammert Jansen zelf deze digitale informatie officieel in gebruik genomen. Het is de bedoeling dat in de toekomst ook de bewoningsgeschiedenis van de drie andere kwartieren een plek krijgt op de website. De werkgroep realiseert zich dat zijn werk nooit helemaal af is. Wie nog aanvullende informatie over bewoners, of foto’s van bewoners heeft, kan contact opnemen met Stevie van Zweden (svanzweden@upcmail.nl).

Tijdschrift no. 95

Bij deze kroniek treft u ook onze nieuwste publicatie aan; nummer 95 alweer! Deze uitgave bestaat uit vier artikelen. Het eerste is een verslag van het archeologisch onderzoek nabij de vroegere Susterenpoort (Zwolse poort). Vanaf 12 september 2011 werden in de Jufferenstraat (nabij het Sint Agnietenklooster) graafwerkzaamheden uitgevoerd.
Daarbij werden interessante archeologische vondsten gedaan. Onder leiding van regioarcheoloog Maarten Wispelweij mocht een aantal vrijwilligers van Arent thoe Boecop assisteren bij de opgravingen.
Maarten doet in dit artikel in woord en beeld verslag van het onderzoek. Daarnaast treft u drie artikelen aan van de hand van Willem van Norel: het levensverhaal van Gerrit van der Heide (1903-1995), het levensverhaal van Kees Fikse (1925-2006) en een artikel over de honderdjarigen in de gemeente Elburg.
Veertien portretten van stokoude Elburgers met hun verhalen uit het verre verleden schetsen een interessant sfeerbeeld van de vorige eeuw. Prachtige foto’s illustreren de levensverhalen van deze markante inwoners van Elburg.

Op jacht naar het 2000e lid

Onze voorzitter Rien Zwart grijpt iedere gelegenheid aan om het te melden: nog een paar nieuwe leden en we hebben het bijna magische aantal van 2.000 leden bereikt. Maar iedere keer als we denken er bijna te zijn, zeggen toch wat leden hun lidmaatschap op, of overlijden leden. Dat 2000e lid begint een beetje te lijken op de haas waar hazewindhonden achterheen jagen, maar die ze nooit bereiken…. U kunt ons helpen! Dat familielid, dat zelf geen lid is, maar bij u thuis altijd met plezier onze tijdschriften leest, die nieuwe buren, die nieuwsgierig zijn naar de geschiedenis van Elburg, maar niet weten hoe ze aan informatie kunnen komen? Haal ze over om lid te worden van onze prachtige vereniging! Een lidmaatschap kost maar 20 euro per jaar! Lid worden kan heel gemakkelijk via onze website www.arentthoeboecop.nl of door het invullen van een formuliertje dat bij al onze activiteiten klaar ligt. Wij rekenen op uw hulp.

NIEUWE LEDEN

We hebben de afgelopen periode weer een groot aantal nieuwe leden in onze ledenadministratie kunnen opnemen. Wij heten deze nieuwe leden uiteraard van harte welkom!

Mevr. A. Nijland	Elburg
Dhr. C. Schneiders	Doornspijk
Fam. Gercama	Rijsenhout
Dhr. G. Holwerda	Elburg
Mevr. H. Sorber – Broekhuis	Zoetermeer
Dhr. R. Bekkering	Almere
Dhr. B. Bos	Elburg
Fam. Folmer	Warnsveld
Dhr. J. Verbree	’t Harde
Mevr. A. Wildenberg	Elburg
Dhr. G. Zwep	Best
Dhr. A. Akster Hzn.	Elburg
Dhr. B. van ’t Goor	Doornspijk
Dhr. R. Lokhorst	Doornspijk
Mevr. T. van Loo – ten Cate	Elburg
Mevr. A. Mateboer – Hoeve	Genemuiden
Dhr. J.M. Mulder	’t Harde
Mevr. H. Poppen – Verf	Elburg
Dhr. G.B. van Putten	’t Harde
Fam. Vermeulen	Elburg
Dhr. G.J.R. Wetering	Hoogeveen
Dhr. R. van Zeeburg	Doornspijk
Dhr. T. van Putten	Doornspijk
Mevr. J. Gelder – Hofmeijer	Oosterwolde
Dhr. P. Graus	Oldebroek
Dhr. H. Stegeman	Elburg
Dhr. A. Hop	Elburg
Dhr. H. Westerink	Elburg
Dhr. F. Koornberg	Elburg
Dhr. B. Spijker	Elburg
Mevr. W. Scholten	Elburg
Dhr. D. van Olst	Elburg
Dhr. H. Bulten	Elburg
Dhr. H. Kruithof	Elburg
Dhr. H. Kraaij	Elburg
Dhr. H.A. Klein	Elburg
Dhr. R.T. van Heuten	Epe
Dhr. F. Kroese	Elburg