De traditie van begraven en cremeren.
Marianne Doornbos begon haar lezing voor een goed bezet Gruithuis met het uitleggen van enkele tradities bij het begraven. In de steentijd werd er begraven in grafheuvels en hunebedden. Daarna vonden de eerste crematies in Nederland plaats. Hiervoor werden bestaande grafheuvels gebruikt. Het lichaam werd op de grafheuvel verbrand en de overgebleven resten werden in en urn verzameld en begraven in de grafheuvel. Karel de Grote verbood de lijkverbranding in 785 na Christus, omdat het heidens was. In 1914 werd in Nederland het eerste crematorium geopend, crematorium Westerveld in Driehuis. Pas in 1955 werd het cremeren weer wettelijk toegestaan.
Rituelen rond de dood zijn zowel gericht op de overledene als op degenen die achterblijven. Voor hen is het een manier om het verdriet vorm te geven en troost te vinden. Veel uitvaartgebruiken hebben als doel om de aandacht van de vertrekkende ziel af te leiden.
Uitvaartgebruiken die vrijwel zijn verdwenen: Het bedekken van de spiegel, dragen van een doodshemd, dragen van rouwkleding, dodenwake, driemaal om de begraafplaats lopen, plaatsen van een lijkbord. Het klokluiden had in de Middeleeuwen drie betekenissen, a. de levenden naar de kerk roepen, b. de doden beluiden en c. duivels en boze geesten verdrijven. Tot op de dag van vandaag worden de klokken geluid als iemand is overleden ( in onze gemeente is dat op ’t Harde en Doornspijk om 11.00 uur vm.)
Nog steeds is het de gewoonte de overledene in en uit te dragen met de voeten vooruit. Omdat de geest van de overledene (die alleen maar vooruit en niet achterom kan kijken) anders de weg terug zou vinden. Om dezelfde reden droeg men in veel streken de overledene niet naar buiten door de deur die dagelijks werd gebruikt. Vooral in onze streek bij boerderijen had men een trouw- en een rouwdeur.
Het houden van een rouwmaaltijd diende oorspronkelijk om de schimmen van de gestorvene af te weren en de mensen die rouwen op te nemen in de kring van de levenden. Tegenwoordig is deze maaltijd bedoeld om na de begrafenis met de familie te praten, die men soms jaren niet gezien heeft.
Er zijn veel manieren om een afscheid vorm te geven. Maar hoe dat ook gebeurt: geef er geen oordeel over. Er is vaak goed nagedacht over alles wat er gebeurt, alles heeft een reden. Het gaat bij een uitvaart niet om wat wij willen. Het gaat om de nabestaanden, zij moeten verder zonder de overledene en alles wat er tijdens een uitvaart gebeurt, helpt om het verlies te aanvaarden en verder te kunnen leven. Het was een leerzame avond vooral ook door de vele vragen van de aanwezigen.